سیر

سیر (نام علمی: Allium sativum) گیاهی است از راسته مارچوبه‌سانان (Asparagales) از تیره نرگسیان و زیر تیره پیازیان (Alliaceae) و سرده سیر (Allium).

گیاه‌شناسی

سیر گیاهی است علفی و دائمی که ساقه آن تا ارتفاع ۴۰ سانتیمتر نیز می‌رسد. قسمت زیر زمینی آن متورم و مرکب از ۵ تا ۱۲ قطعه و محصور در غشاهای نازک و ظریف برنگ خاکستری مایل به سفید می‌باشد. برگ‌های آن باریک و نواری شکل به رنگ سبز تیره و گل‌های آن کوچک و صورتی رنگ که به صورت یک چتر در انتهای ساقه ظاهر می‌شود.

سیر و پیاز رابطه‌ای نزدیک با هم دارند. به‌طور کلی ۲ نوع سیر وجود دارد.

1. سیر آمریکایی بنام Greole نامیده می‌شود. این نوع سیر دارای پوست سفید بوده و از انواع دیگر قوی تر است.
2. سیر تاهیتی که از بقیه درشت تر است و گاهی قطر آن به ۸ سانتیمتر می‌رسد.

خواص غذایی و دارو شناختی

سیر سرشار از فولیک اسید، ویتامین C، کلسیم، آهن، منیزیم، پتاسیم و مقدار کمی روی و ویتامین‌های ب۱ ب۲ و ب۳ است.

سیر یک آنتی‌بیوتیک طبیعی، ضد قارچ و ضد ویروس قوی است، سیر حاوی پتاسیم و ژرمانیوم است، که موجب بهبود سلامتی می‌شوند؛ ژرمانیوم می‌تواند یون‌های مثبت را خنثی نماید و با تسهیل جریان خون سبب افزایش سطح انرژی بدن و رفع دردها و کوفتگی‌ها در بدن شود. به‌طور طبیعی تمامی سلول‌های بدن انسان دارای ژرمانیوم می‌باشند.

مهم‌ترین خواص سیر مربوط به آلیسین می‌باشد، آلیسین یک ترکیب روغنی، و با رنگ زرد روشن می‌باشد که عطر خاص سیر را به وجود می‌آورد. به آلیسین روغن سیر هم گفته می‌شود.

برخی از خواص سیر:

• عفونت‌های تنفسی را درمان می‌کند.
• برای تسکین دندان درد، سیر خام را روزی چند بار روی لثه و دندان بمالید.
• سیر له شده را روی زگیل قرار دهید تا از بین برود.
• برای درمان سینوزیت، چند حبه سیر له شده را در کره تفت دهید و با نان میل کنید.
• یک حبه سیر را ریز خرد کنید و با کمی آب میل کنید تا نفخ، یبوست و درد معده برطرف شود.
• سایر مصارف سیر شامل استفاده از آن برای درمان تب، سرفه، سردرد، شکم درد، احتقان سینوسی، نقرس، روماتیسم، هموروئید، آسم، برونشیت، تنگی نفس، فشار خون بالا، کلسترول و تری گلیسرید بالا، قند خون پایین، قند خون بالا و جای گزیدگی مار استفاده می‌شود. همچنین از سیر برای مبارزه با استرس و خستگی و حفظ سلامت کبد نیز استفاده می‌گردد.
• مالیدن سیر بر روی گل مژه و جوش پلک چشم باعث برطرف شدن آن‌ها می‌شود.
• سیر از جمله سبزیجاتی است که باعث پیش‌گیری از بسیاری از سرطان‌ها می‌شود. مانع از بروز سرطان روده بزرگ، سینه، معده، پروستات و مثانه می‌شود.
• برای افرادی که مبتلا به پرکاری تیروئیدهستند، مفید است زیرا یک منبع سرشار از ید است.

فواید و خواص سیر

از سالهای دور تا کنون از سیر برای تصفیه خون استفاده می شده است. سیر حاوی ترکیبات گوگرد است که سیستم ایمنی بدن را تحریک کرده و پتانسیل بالایی در نابودی تومورهای سرطانی دارد.

خوردن سیر مجاری تنفس و خون را پاک می کند و با این کار از شدت و زحمت تنگ نفس کاسته و گاهی موجب درمان آن می شود.

بعضی از انواع سل ریوی را معالجه می کند مخصوصا وقتی که با شیر ممزوج شود، زیرا در این صورت اثر قابل توجهی در کشتن میکرب کوخ دارد (میکرب سل).

سیر پوست بدن را خوش رنگ و گونه را سرخ و روده ها را از عفونتها پاک می کند به خصوص در اطفال، و با این خصوصیت سپری مقابل تیفوئید و دیفتری و مسکن سیاه سرفه و خروسک است.

سیر برای برطرف کردن سرما خوردگی، سرفه و گرفتگی سینه 

بعضی از افراد از سیر برای پیشگیری از سرطان کولون، سرطان معده، سرطان سینه، سرطان پروستات و سرطان ریه استفاده می نمایند. همچنین از سیر برای درمان سرطان پروستات و مثانه نیز استفاده می گردد. همچنین از سیر برای درمان پروستات بزرگ شده، دیابت، ورم مفاصل، آرتروز، رینیت آلرژیک (تب یونجه)، اسهال مسافران، فشار خون بالا در اواخر بارداری، سرماخوردگی، پیشگیری و درمان عفونت های باکتریایی و قارچی استفاده می شود.

سولفور و سلنیم در آن مانع از بروز تومور می شود و در صورت ایجاد تومور، اندازه های آن را کاهش می دهد.

خاصیت مسکن آن دندان درد را درمان می کند.

با بالابردن میزان انسولین، قند خون را تنظیم می کند.

آنتی اکسیدان قوی موجود در آن، رادیکال های آزاد را که باعث پیری و بیماری می شود خنثی می کند.

با رقیق کردن خون مانع از لخته شدن خون می شود و در نتیجه احتمال بروز سکته را کاهش می دهد.

خاصیت ضدالتهابی دارد.

سیر خام حاوی آنتی بیوتیک طبیعی به نام آلیسین است و باکتری های مقاوم به دارو مانند «MRSA» و «هلیکوباک تر پیلوری» را که باعث زخم معده و سرطان معده می شود از بین می برد.

صادرات سیر

سالانه حجم زیادی از سیر ایران به سایر کشورها از جمله روسیه، ترکمنستان، آذربایجان، اوکراین و عراق صادر می‌شود. به عنوان مثال در ۷ ماههٔ اول سال ۱۳۹۵ خورشیدی، بیش از ۲۶۰۰ تن سیر از ایران صادر شده‌است. ارزش این میزان از صادرات حدود ۲٫۲ میلیون دلار آمریکا است.

This post is also available in: English Russian